“Chorobę polityczną” leczy się szybko i w tajemnicy. A potem, pod koniec 1974 roku sprawa ołowicy w Szopienicach była już tak głośna, że władze musiały się nią zająć – mówiła Jolanta Wadowska-Król w programie Marianny Dufek “Portret subiektywny”.
Premiera najnowszego odcinka “Portretu subiektywnego” w najbliższą środę, 9 marca o godzinie 18. na antenie TVP3 Katowice.
Jolanta Wadowska-Król – lekarka, pediatra. Absolwentka Śląskiej Akademii Medycznej. W 1968 roku uzyskała specjalizację z pediatrii, i podjęła pracę w poradni w Szopienicach, a później w Dąbrówce Małej. U swoich małych pacjentów zauważyła objawy zatrucia metalami ciężkimi. Przebadała ponad 4,5 tysiąca dzieci. Okazało się, że skala zatrucia ołowiem u dzieci jest ogromna.
Zorganizowano leczenie tysięcy dzieci zagrożonych ołowicą w beskidzkich sanatoriach. W 2017 roku Jolanta Wadowska-Król otrzymała tytułu „Honorowego Obywatela Miasta Katowice”, w 2018 roku została laureatką Nagrody im. Wojciecha Korfantego, a w 2021 roku – tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu Śląskiego.
Historia dr Jolanty Wadowskiej-Król to przykład determinacji jednostki w zderzeniu z totalitarnym systemem.
Doktórka. Tak właśnie mówili o doktor Joannie Wadowskiej-Król mieszkańcy Dąbrówki Małej, Szopienic i Burowca, których uratowała przed tragicznymi skutkami ołowicy. Przeciwnicy z kolei nazywali lekarkę „Matką Boską Szopienicką”.
Doktor Jolanta Wadowska-Król opowiada Mariannie Dufek, autorce programu “Portret subiektywny” również o historii katastrofy ekologicznej z lat 1974- 1975, kiedy to ona – pediatra z przychodni dla dzieci w Szopienicach odkryła masowe zatrucia dzieci ołowiem, który wywarzała pobliska huta. Ołowica zabijała powoli.
Lekarka poświęciła swoją karierę, żeby walczyć z lokalnym trucicielem, hutą ołowiu w Szopienicach. Ocaliła tysiące śląskich dzieci i dorosłych od koszmarnych skutków ołowicy, jednakże odbyło się to kosztem jej kariery naukowej.
Nie pozwolono jej obronić doktoratu, ponieważ ze względu na kontrowersyjność tematu przewód doktorski został zablokowany przez ówczesne władze Śląskiej Akademii Medycznej i partyjne, które lękały się naukowego dowodu na to, że frazesy o socjalistycznej trosce o zwykłego człowieka okażą się po prostu propagandową pianą. Wszystkie egzemplarze rozprawy zniknęły, i do dzisiaj nie udało się ich odnaleźć.
Mural Andrzeja Wieteszki poświęcony lekarce
W 1975 r. Miejska Rada Narodowa w Katowicach zdecydowała o rozbiórce domów stojących najbliżej komina huty. W utajnionym uzasadnieniu napisano, że „budynki są w strefie stwarzającej bezpośrednie zagrożenie życiu i zdrowiu mieszkańców”. Wysiedleni otrzymali nowe mieszkania. Władze dostrzegły problem skażenia środowiska Szopienic i zaczęto finansować dzieciom w tej dzielnicy mleko.
Te działania spowodowały poprawę zdrowia małych pacjentów oraz wpłynęły korzystnie na stan środowiska Szopienic. Wzrosła również świadomość mieszkańców w zakresie przeciwdziałania zagrożeniom powstałym w rezultacie koncentracji szkodliwych pierwiastków w ich otoczeniu.
We wrześniu 2017 roku lekarka otrzymała tytułu „Honorowego Obywatela Miasta Katowice”. W 2018 roku Jolanta Wadowska-Król została laureatką Nagrody im. Wojciecha Korfantego. W listopadzie tego samego roku odsłonięto w Katowicach przy ulicy Gliwickiej mural Andrzeja Wieteszki poświęcony lekarce.
Młodzież jednej z katowickich szkół zrobiła o niej film pt. „Matka Boska Szopienicka”. Reżyserka filmu jest Małgorzata Król, wnuczka dr Wadowskiej-Król.
We wrześniu 2020 roku Uniwersytet Śląski w Katowicach rozpoczął procedurę nadania Jolancie Wadowskiej-Król tytułu doktora honoris causa. Tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu Śląskiego został nadany Jolancie Wadowskiej-Król w czerwcu 2021 roku.
Premiera odcinka “Portretu subiektywnego” w najbliższą środę, 9 marca o godzinie 18. na antenie TVP3 Katowice.
